จันทบุรีเป็นอีกจุดหมายหนึ่งที่หลาย ๆ คนมักไปใช้เวลาวันหยุดกันที่นั่น เพราะมีที่ท่องเที่ยวเยอะแยะ ทั้งทางธรรมชาติและโบราณสถานที่สวยงามแปลกตาไม่เหมือนใคร กิจกรรมต่าง ๆ ก็มีให้ทำหลากหลายมากมาย
แต่เมืองเล็กน่ารักแห่งนี้ มีมากกว่าแค่สถานที่ท่องเที่ยวหลัก ๆ ที่รู้ ๆ กัน เพราะจันทบุรี มีวิถีชุมชนที่น่าสนใจอย่างที่สุด และวิถีเหล่านั้นก็ได้ถูกจัดการออกมาอย่างดี ให้นักท่องเที่ยวอย่างเรา ๆ ได้สัมผัสกับความเป็นจันทบุรีอย่างเต็มที่
วันนี้เราขอเชิญชมมาดูกันว่าวิถีชุมชนของ จันทบุรี น่าสนใจแค่ไหนกันในธีม Signature of Chan
ชุมชนรักษ์เขาบายศรี
ไปจันทบุรี ใคร ๆ ก็ต้องนึกถึงสวนผลไม้ที่แสนจะขึ้นชื่อของที่นี่กันทั้งนั้น แต่ละชุมชนต่างก็มีการจับกลุ่มกันปลูกผลไม้กันอย่างเหนียวแน่น และชุมชนรักษ์เขาบายศรีก็ถือเป็นเป็นชุมชนเก่าแก่ที่ยังคงความเรียบง่ายของชุมชนเอาไว้ได้อย่างดี
ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ในแถบนี้ ทำให้ปลูกผลไม้ได้หลากหลายชนิดมากเลยทีเดียว ไม่ว่าจะลำไย มังคุด ทุเรียน ลองกอง แต่ที่เป็นทีเด็ดของที่นี่ก็ไม่พ้น ระกำ ผลไม้ที่หารับประทานได้ยากยิ่งในปัจจุบัน แต่ที่นี่ยังคงมีการปลูกอยู่ ที่ชุมชนนี้มีกิจกรรมน่าสนใจให้ทำหลายอย่างทีเดียว เราจะพาไปชมทีละอย่าง รับรองว่าเหมาะกับการท่องเที่ยวแบบครอบครัวที่สุด
เรียนรู้การทำตับจากจากใบระกำ
ตับจาก เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่นำเอาใบไม้ที่ค่อนข้างแข็งแรงมาเย็บต่อกันเพื่อใช้มุมหลังคาบ้าน โดยปกติจะใช้ใบจาก แต่ที่นี่เนื่องจากมีการปลูกระกำจำนวนมาก ทำให้ใช้ใบระกำมาทำแทน ทำให้มีเอกลักษณ์แตกต่างจากที่อื่น ๆ
โดยเราจะนำเอาใบระกำมาพับเรียง แล้วใช้ก้านของใบระกำมาเบ็บติดกัน ซ้อนหลาย ๆ ชั้นจนได้เป็นหลังคาที่แข็งแรงเพียงพอ แม้จะไม่ได้แข็งแรงเท่าใบจากแต่ถ้าทำสวนระกำ ก็เหมือนกับได้วัสดุมาฟรี ๆ ประหยัดค่าใช้จ่ายได้เยอะ
และเค้าก็จะสอนเราทำตับจากนี่แหละ การทำไม่ยากเลย แป็บเดียวก็ทำเป็นแล้ว
และมาจนถึงสวนระกำแล้วก็พลาดไม่ได้ที่จะเดินชมสวนผลไม้และชิมระกำจากต้น จริง ๆ ที่นี่มีผลไม้หลากหลายชนิดเลย แต่เนื่องจากฤดูที่เราไปนั้นจะหมดหน้าผลไม้แล้ว แต่โชคดีที่เค้ายังมีระกำสด ๆ อร่อย ๆ ให้เราลองชิม บอกเลยว่ารสอร่อย เปรี้ยวหวาน ถูกใจแน่นอน
ปั้นท๊อฟฟี่ทุเรียน
เนื่องจากมีผลหมากรากไม้มากมายภายในบริเวณ บางครั้งการที่จะขายหรือรับประทานให้หมดในเวลาอันสั้นก็จะเป็นการยากเสียหน่อย ที่ชุมนนี้เขาจึงได้จัดทำผลไม้แปรรูปชนิดต่าง ๆ หลากหลายอย่าง ทั้งเป้นขนม ของหวาน น้ำผลไม้ และอื่น ๆ อีกมากมาย ซึ่งที่เราจะได้ทดลองทำก็คือ กระบวนการขั้นตอนการทำ ท็อฟฟี่ทุเรียนนั่นเอง
ที่นี่เค้าจะให้เราเข้าชมกรรมวิธืการทำท็อฟฟี่ตั้งแต่การแยกทุเรียน การปอก นำไปทำท็อฟฟี่ จนไปถึงการปั้นและบรรจุห่อ
โดยก่อนเข้าไปเราต้องใส่หมวกและล้างมือให้สะอาดถูกหลักอนามัยเสียก่อนทุกคน จากนั้นท็อฟฟี่เป็นกองก็จะถูกนำมาให้เราทดลองปั้น และห่อด้วยกระดาษห่อสีสวยสด จากนั้นก็นำไปบรรจุซอง พร้อมจำหน่ายเลย ซึ่งเราก็จะได้ท็อฟฟี่ซองที่เราทำเองเป็นของที่ระลึกด้วยนะ
นอกจากนี้ที่นี่ก็ยังมีอาหารสำเร็จรูปอื่น ๆ ขายด้วย เช่นเส้นจันท์ พร้อมน้ำปรุงรส หรือน้ำพริกรสเด็ดต่าง ๆ รวมถึงพริกไทยชื่อดังของที่นี่ด้วย เลือกซื้อหาของฝากกันได้ตามใขชอบเลยที่ชุมชนนี้ แถมกลางวันที่นี่ยังมีอาหารให้บริการโดยเชฟชุมชนรสชาติถิ่นแท้ ๆ อร่อยอย่าบอกใครเลย
ติดต่อที่ ชุมชนรักษ์เขาบายศรี 11/1ม.4ต.เขาบายศรีอ.ท่าใหม่จ.จันทบุรี 086 834 9604
บ่อพลอยเหล็กเพชร
จันทบุรี เมืองที่ขึ้นชื่อเรื่องจากหาอัญมณีมากที่สุดในประเทศไทย ในครั้งอดีต มีการขุดและร่อนหาเพชร พลอย เป็นจำนวนมากในบริเวณนี้ จนภายหลัง ชาวบ้านบอกว่า ปัจจุบันการขุดพลอยแบบโบราณแทบไม่มีให้เห็นแล้ว ส่วนใหญ่นายทุนจะติดต่อเจ้าของที่ เพื่อเปิดเหมือง ขุดกันแบเป็นอุตสาหกรรมจริงจังกันเลย การขุดเหมือนแบบชาวบ้านโบราณจึงค่อย ๆ หายไปตามกาลเวลา
แต่กระนั้นเองที่ บ่อพลอยเหล็กเพชรก็ยังคงเปิดการหาพลอยแบบโบราณอยู่ เจ้าของที่นี่บอกว่าการขุดแบบนี้เอาจริง ๆ ก็ไม่คุ้มหรอก เพราะหาได้น้อยกว่าค่าใช้จ่ายเสียอีก แต่อยากให้คนรุ่นหลังได้เห็นการขุดและร่อนพลอยแบบโบราณที่จะหาดูที่ไหนไม่ได้อีกแล้ว
ที่นี่จึงเปรียบเสมือนพิพิธภัณฑ์ที่ยังคงมีชีวิตอยู่นั่นเอง โดยขั้นตอนการขุดนั้นเราจะต้องลงไปในหลุมลึกตั้งแต่ 1 เมตร ไปจนถึง 10 เมตร แล้วใช้อุปกรณ์กับสองมือของเราขุดและโกยดินใส่ถัง ก่อนนำมาร่อนหาพลอย ซึ่งอัตราการได้พลอยก็ไม่ได้เยอะมากมายอะไร แต่หลาย ๆ ครั้งก็จะได้เศษพลอยติดมาให้ฮือฮากันอยู่เรื่อย ๆ และพลอยที่เราหาได้ก็จะได้รับเป็นของที่ระลึกอีกด้วย
ที่นี่เสียค่าบริการ 100 บาท เด็กฟรี เหมาะมากที่จะใช้เป็นกิจกรรมสนุก ๆ ระหว่างครอบครัว
ติดต่อที่ บ่อพลอยเหล็กเพชร 11 ม.8 ต.สีพยา อ.ท่าใหม่ เมืองจันทบุรี โทร 0878229138
ชุมชนเสม็ดงาม
สักการะพระเจ้าตากสินมหาราช
ก่อนที่เราจะเข้าชมสิ่งต่าง ๆ ก็เข้าสักการะพระเจ้าตากสินมหาราช เสียก่อนเพื่อเป็นสิริมงคล และระหว่างนั้นเราก็จะได้ฟังประวัติอู่ต่อเรือสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ไปด้วย
เรียนรู้การทำนากก
เริ่มตั้งแต่ขั้นตอนการทำนากกกันเลย เราจะได้เรียนรู้ตั้งแต่วิธีการปลูกกก ไปจนถึงการถอนต้นกกเพื่อจัดเก็บเป็นวัตถุดิบในการทำงานหัตถกรรมต่อไป
ตรงนี้เด็ก ๆ จะสนุกสนานกับการทำนานมาก เพราะจะมีลักษณะเป็นนาน้ำ สามารถลงไปในแปลงสาธิตเพื่อทดลองทำจริงอย่างสนุกสนานได้
เรียนรู้การตัดและคัดแยกตัดต้นกก
ในขั้นตอนการคัดแยก เค้าจะทำการแยกต้นกกตามความสูง เพื่อนำไปใช้ทำสินค้าชนิดต่าง ๆ ที่แตกต่างกันออกไป เช่นต้นยาว ๆ จะไปใช้ทำเสื่อ ถ้าสั้นลงมาหน่อยอาจจะเป็นกระเป๋า พวกเส้นสั้น ๆ ก็จะเอาไปทำที่รองแก้งรองจานเป็นต้น
เรียนรู้การทำกก
ขั้นตอนต่อไปคือการทำกก นั่นคือย้อมสีกกเป็นสีต่าง ๆ โดยการผสมสีอาหารนั้นจะต้องทำโดยผู้เชี่ยวชาญ เพราะสีต่าง ๆ จะออกมาสวยสดใสหรือไม่นั้น ขึ้นกับการผสมสีที่เหมาะสมล้วน ๆ
จากนั้นก็จะนำกกไปตากให้แห้งเพื่อทำขั้นตอนต่อไป
เรียนรู้การสานเสื่อกก
ขั้นตอนสุดท้ายกับการสานโดยเราจะได้ชมการสาธิตการทอเสื่อโดยอุปกรณ์ที่เรียกกว่า “ฟืม” ที่ใช้คนทอสองคน โดยเค้าจะเอาเอ็นมาขึงกับกกที่ย้อมสีเรียบร้อยแล้ว แล้วก็ร้อยผ่านฟืมไปเรื่อย ๆ โดยการทำนั้นคนหนึ่งจะเป็นคนพุ่งกกเข้าไประหว่างฟืมกับเอ็น และอีกคนจะทำหน้าที่เลื่อนฟืมมากระทบเส้นกกให้แนบชิดสนิทกัน แน่นอนว่าเราสามารถทดลองทำเสื่อได้ด้วยตัวเอง
ถ้าต้องการทำกิจกรรมสนุก ๆ เหล่านี้แนะนำให้ติดต่อไปก่อนที่ ศูนย์หัตถกรรมพื้นบ้านการทอเสื่อจันทบูรหมู่บ้านเสม็ดงาม หมู่ที่ 11 บ้านเสม็ดงาม ตำบลหนองบัว อำเภอเมืองฯ จังหวัดจันทบุรี
โทร : +66 3931 1565
น้ำตกพลิ้ว
สุดท้ายก่อนกลับ แนะนำให้แวะเที่ยวที่น้ำตกพลิ้ว น้ำตกขนาดใหญ่ที่มีพื้นที่ครอบคลุมท้องที่อำเภอเมือง อำเภอแหลมสิงห์ อำเภอขลุง และอำเภอมะขาม จังหวัดจันทบุรี มีเนื้อที่ประมาณ 134.50 ตารางกิโลเมตร หรือ 84,062.50 ไร่
เพราะอยู่ท่ามกลางขุนเขาอันสมบูรณ์ ทำให้มีอากาศจะเย็นสบายตลอดทั้งปี แม้จะอยู่ห่างจากจังหวัดจันทบุรีแค่ราวประมาณ 14 กิโลเมตรเท่านั้นเอง และเนื่องจากมีน้ำตลอดทั้งปี จะไปช่วงไหนก็สวยงามเหมือน ๆ กัน
ที่น่าสนใจนอกจากความงามของน้ำตกก็คือ ฝูงปลาจำนวนมาก โดยเฉพาะ “ปลาพลวงหิน” ที่มีจำนวนมากและขนาดใหญ่ ใครมาเห็นก็ต้องแวะเล่นน้ำถ่ายรูปด้วย
นอกจากนี้ยังมีสถูปพระนางเรือล่ม อยู่ในบริเวณ น้ำตกพลิ้ว สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 (พ.ศ. 2424) เพื่อเป็นที่ระลึกแก่สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี ภายในสภูปพระนางเรือล่มบรรจุพระอังคารของพระนางเจ้าฯ ด้วย เนื่องจากพระองค์ท่านเคยเสด็จประพาส น้ำตกพลิ้ว เมื่อ พ.ศ. 2417 และทรงโสมนัส ชื่นชม ความงามธรรมชาติของน้ำตกพลิ้วยิ่งนัก
นั่นคือสถานที่เที่ยววิถีชุมชนใหม่ ๆ ที่เราไปค้นเจอและอยากจะแนะนำ หวังว่าสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจเหล่านี้ของเรา จะช่วยให้การเดินทางไปจันทบุรีครั้งถัดไปของทุกคนสนุกสนานมากกว่าทุก ๆ ครั้งนะคะ
เที่ยวให้สนุกแปลกใหม่ อย่าลืมเที่ยวกับชุมชนท้องถิ่นนะคะ
